ABC zdrowej skóry: jak dobrać filtr SPF i kiedy go reaplikować

Zdrowa skóra to efekt świadomej pielęgnacji i odpowiedniej ochrony przed szkodliwym działaniem słońca. Właściwy dobór filtru SPF oraz regularna reaplikacja stanowią fundament prewencji przed oparzeniami, fotostarzeniem i zmianami nowotworowymi. W poniższym artykule przedstawiamy najważniejsze informacje na temat sposobu działania kremów przeciwsłonecznych, kluczowych kryteriów ich wyboru oraz zasad prawidłowego stosowania.

Jak działają filtry SPF i rodzaje ochrony przeciwsłonecznej

Każdy krem z oznaczeniem SPF (Sun Protection Factor) ma na celu redukcję dawki promieniowania UV docierającego do głębszych warstw naskórka. Promieniowanie UV dzieli się na UVB i UVA:

  • UVB – odpowiada za oparzenia słoneczne i bezpośrednie uszkodzenia DNA, prowadzące do mutacji;
  • UVA – penetruje głębiej, przyczyniając się do fotostarzenia, zmarszczek i utraty elastyczności skóry.

Na rynku dostępne są dwa główne typy filtrów:

  • Chemiczne – absorbują promieniowanie UV, przekształcając je w niewielką ilość ciepła. Często zawierają składniki takie jak avobenzon, oktokrylen czy oksybenzon.
  • Mineralne (fizyczne) – tworzą na powierzchni skóry barierę odbijającą i rozpraszającą promieniowanie. Najczęściej bazują na tlenku cynku i dwutlenku tytanu.

Reliability filtru zależy od:

  • Współczynnika SPF – im wyższa wartość, tym dłużej możemy przebywać na słońcu bez odczuwania efektów UVB;
  • Spektrum ochrony – warto sięgać po preparaty z oznaczeniem “broad spectrum” lub “UVA/UVB protection”;
  • Stężenia i jakości filtrów – produkty z niskiej półki często mają niższą skuteczność i krótszy czas działania.

Dobór filtru SPF – na co zwrócić uwagę?

Wybierając krem przeciwsłoneczny, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników:

1. Fototyp skóry

  • Fototyp I – bardzo jasna karnacja, piegi, włosy blond lub rudobrązowe, skłonność do oparzeń. Zalecany SPF 50+.
  • Fototyp II – jasna skóra, włosy jasne, minimalna opalenizna. SPF 30–50.
  • Fototyp III – jasna do średniej, skóra łatwo się opala, rzadko się pali. SPF 20–30.
  • Fototyp IV–V – karnacja oliwkowa do ciemnej, rzadsze oparzenia, można stosować SPF 15–20.

2. Okoliczności ekspozycji

  • Sporty wodne i aktywności na basenie – wybieraj filtry wodoodporne o mocnej formule, np. SPF 50 z dodatkowym zabezpieczeniem przed ścieraniem.
  • Wysokogórskie warunki – im wyżej nad poziomem morza, tym większa intensywność promieniowania UV, dlatego rekomenduje się SPF 50+.
  • Codzienna aktywność miejska – często wystarcza SPF 30, ale warto sięgać po produkty z kompleksami antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki.

3. Wrażliwość i problemy skórne

  • Skóra tłusta i trądzikowa – lekkie emulsje i żele, beztłuszczowe formuły, filtry mineralne niezapychające porów.
  • Skóra sucha i odwodniona – kremy zawierające substancje nawilżające, np. kwas hialuronowy, ceramidy, glicerynę.
  • Skóra naczyniowa lub po zabiegach medycyny estetycznej – filtry fizyczne, bezzapachowe oraz hipoalergiczne.

Reaplikacja filtru SPF – kiedy i jak to robić?

W praktyce kremy przeciwsłoneczne nie utrzymują swojej deklarowanej ochrony przez cały dzień. Główne przyczyny to pocenie się, wycieranie ręcznikiem czy kontakt z ubraniem. Oto podstawowe zasady:

  • Pierwszą warstwę aplikuj minimum 15–30 minut przed wyjściem na słońce, aby składniki aktywne zdążyły zadziałać.
  • Ilość – użyj około 2 mg preparatu na 1 cm² skóry, co odpowiada łyżeczce do herbaty na twarz i szyję, oraz 2–3 łyżeczek na całe ciało.
  • Reaplikuj co 2 godziny lub zaraz po każdym wyjściu z wody, nawet jeśli producent deklaruje formułę wodoodporną.
  • Jeżeli korzystasz z kremu BB lub podkładu z SPF, pamiętaj, że zwykle zawierają niższe stężenie filtrów, dlatego nakładanie warstwy ochronnej pod makijaż jest niezbędne.

W warunkach miejskich, przy przebywaniu w biurze czy w samochodzie, mimo mniejszej ekspozycji promieni UV, także zaleca się reaplikację co 4–6 godzin, zwłaszcza przy kierowaniu samochodem, gdzie szyby blokują UVB, ale przepuszczają UVA.

Dodatkowe strategie zwiększenia ochrony skóry

Ochrona przeciwsłoneczna to nie tylko kremy. Cennym wsparciem są:

  • Odzież ochronna – koszulki z filtrem UPF, kapelusze z szerokim rondem, okulary przeciwsłoneczne z atestem UV400.
  • Unikanie przebywania na słońcu w godzinach 10:00–16:00, kiedy promieniowanie UV jest najbardziej intensywne.
  • Stosowanie preparatów z antyoksydantami wewnętrznie i zewnętrznie, np. witamina C, E, beta-karoten – wspomagają naturalną obronę skóry.
  • Regularne wykonywanie samobadania znamion oraz konsultacja dermatologiczna przynajmniej raz w roku, zwłaszcza przy występowaniu znamion atypowych.

Pamiętaj, że kluczem do zdrowej i pięknej skóry jest systematyczność: codzienne stosowanie kremu z odpowiednim SPF, właściwa ilość produktu i regularne ponowne nakładanie. Dzięki tym prostym zasadom możesz cieszyć się opalenizną bez obaw o negatywne skutki promieniowania słonecznego.